Nazan CANSIZ

Diyarbakır'da sert bir kara iklimi egemendir. Yazları çok sıcak geçer. Ama, kış soğukları Doğu Anadolu'nda olduğu kadar şiddetli değildir. Bunun başlıca nedeni, Güneydoğu Toroslar yayının kuzeyden gelen soğuk rüzgarları kesmesidir. İl merkezindeki meteoroloji istasyonunun gözlemlerine göre, en sıcak ay ortalaması 31 derece, en soğuk ay ortalaması ise 1,8 derecedir. Bugüne değin ölçülen en yüksek sıcaklık 46,2 derece ile 21 Temmuz 1937 gününde, en düşük sıcaklık ise -24,2 derece ile 11 Ocak 1933 günü olmuştur.             496 milimetre olan yıllık ortalama yağış tutarının ancak yaklaşık yüzde 2'si yaz aylarında düşer. Kuzeydeki dağların eteklerine doğru gidildikçe yağışlar da artar. Örneğin yıllık yağış tutarı Silvan'da 729, Ergani'de 767, Kulp'ta 1.156, Lice'de ise 1.293 milimetredir.             Son yıllarda yapılan barajların oluşturduğu yapay göller (Karakaya, At...

Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı; Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri olmak üzere iki ana bileşenden oluşmaktadır.  Bölgede hüküm süren medeniyetlerin, kültürlerin ve dönemin ihtiyaçları doğrultusunda şekillenerek özgünlüğünü ve 7 bin yıllık tarihsel varlığını sürdüren Diyarbakır Kalesi, Surları ve Burçları hala orijinal ve özgün kültür varlıkları olarak yaşamakta, Dünya tarihi için önemli bir evrensel miras özelliğini korumaktadır. Hevsel Bahçeleri, bahçe kültürünün çok önemli olduğu bir coğrafyada yer alan tarihi boyunca halkın kullanımına açık sivil bir bahçe olarak özgün bir değer ortaya koymaktadır. 30’dan fazla uygarlığın izlerini taşıyan bir bölgede 8 bin yıl gibi çok uzun süredir bahçe olarak var olmasıyla, tarımsal değerinin dışında, kültürel ve tarihi olarak da özgün bir yere sahiptir. Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri’nin yaşamsal işbirliği ve Hevsel Bahçeleri’nin oluşturduğu peyzaj, kentin ve aday varlığın binlerce yıldır kesintisiz y...

1500’lü yıllardan günümüze kadar gelen Kervansaray, Diyarbakır’ın simgesi haline gelmiş tarihi yapılardan biridir. İçerisinde 72 oda, 17 dükkan ve 800 devenin sığabileceği büyüklükte bir ahıra sahip yapı, günümüzde Diyarbakır’ın en önemli otellerinden biri olarak gösterilmektedir.

Milattan önceki yıllardan beri güneş tapınağı olarak kullandıldığı bilinen bir mabedin üzerine 3 yüzyılda kurulan Meryem Ana Süryani Kadim Kilisesi Ali Paşa Mahallesi’nde Ana Sokak’tadır.  Milattan önceki yıllardan beri güneş tapınağı olarak kullandıldığı bilinen bir mabedin üzerine 3 yüzyılda kurulan Meryem Ana Süryani Kadim Kilisesi Ali Paşa Mahallesi’nde Ana Sokak’tadır. Süryani Ortodoks diye de bilinen “Yakubi” mezhebine ait olan bu kilise, bugün de varlığını faal olarak sürdüren kiliselerden biridir. Ana kiliseyle birlikte kütüphane, patriklik konutu, misafirhane ve lojmanlardan oluşan yapılar topluluğudur ve üç avlusu vardır. Pek çok tarihi eseri bünyesinde barındıran kilisede, ceviz ağacından yapılmış kapılar, azizlere ait tablolar, el işi gümüş kandiller oldukça dikkat çekicidir. Süryani kilise kültürünün bir parçası olan patrik mezarlarının kilise içine yerleştirilmesi geleneği, bu kilise için de geçerlidir. Çeşitli zamanlarda kilisede görev yapmış ve görevi başında...

“'Ümit benim ruhumun vazgeçilmez ihtiyaçlarındadır.”'  sözünün ve insanlara felsefe olmuş birçok cümlenin sahibidir Ziya Gökalp.  Diyarbakır 'da doğan ünlü şair ve düşünür Ziya Gökalp'in doğduğu ev günümüzde müze özelliği taşımaktadır. 1808 yılında inşa edilen ev görkemli bir mimariye sahiptir. Sağlamlığını hala korumaktadır ve haremlik selamlık olmak üzere iki bölüm olarak tasarlanmıştır.  Ziya Gökalp Müzesi'nde ünlü şaire ait eserlerin yanı sıra yöreye ait etnografik eserler de sergilenmektedir. Diyarbakır'a yolunuz düşerse Ziya Gökalp Müzesi'ni ziyaret edebilirsiniz. Müzenin yanı sıra;  Diyarbakır Surları 'nı,  Birkleyn Mağaraları 'nı ve  Dicle Nehri 'ni de gezebilirsiniz.

Mardin kapısının doğusunda yontulmuş olan kaya kitlesinin üstüne inşa edilen Keçi Burcu; surlar üzerinde bulunan burçların en büyüğü ve en eskisidir. İnşa tarihi bilinmemekle birlikte 1223 yılında Mervan oğulları tarafından onarıldığı anlaşılmaktadır. Bu görkemli burç içinde 11 kemer bulunmaktadır. Eskiden tapınak olarak kullanıldığı sanılan burcu son bölümünde bir kuyu ve yeraltı geçidini andıran dehliz bulunmuşsa da üzeri beton bir blokla kapatılmıştır.